Neorenesansowy budynek wystawowy został wybudowany w latach 1893-1895 w ogrodzie dawnego Zamku Opawskiego, który wyburzono w roku 1892. Pierwotnym przeznaczeniem budynku było stworzenie Muzeum Sztuk i Rzemiosł cesarza Franciszka Józefa I, tutaj również znajdowała się siedziba Izby Handlowej i Gospodarczej. Bardzo istotnym przełomem historycznym dla budynku był rok 1945, kiedy pod koniec wojny, przebiegał tędy front. Dwie zrzucone z samolotu bomby znacząco uszkodziły budynek, a dzień po wyzwoleniu pod budynek podłożył ogień nieznany podpalacz. Znacznych szkód doznał nie tylko sam budynek muzeum, ale również zbiory muzealne. Pomimo szeroko zakrojonego remontu, budynek już nigdy nie odzyskał swojego pierwotnego wyglądu. W budynku dominują posągi Pegazów oraz posąg Geniusza na jej kopule. Ciekawostką jest połączenie z sąsiadującym obiektem tzw. Domem Müllera, który jest zarazem ostatnią pozostałością Zamku Opawskiego pochodzącą z XVI wieku.
Podział ekspozycji na tematy wywołuje u zwiedzających wrażenie, jakby kartkowali żywą encyklopedię. Tutaj zwiedzający mogą zapoznać się między innymi z warunkami mieszkalnymi naszych przodków, historią śląskich miast lub obejrzeć przedmioty związane z górniczą przeszłością Śląska.